| ҲУҚУҚ ВА ФОЖИА
Ижтимоий эркинликлар, фуқаровий тенглик ва қонун устиворлиги ҳар бир демократик тизимнинг ўзагини ташкил этади. "Ҳамма инсонлар ўз қадрлари ва ҳуқуқлари бўйича озод ва тенг бўлиб туғиладилар.
Улар ақл ва виждон соҳиблари ва ўзаро хатти-ҳаракатларини қардошлик руҳида амалга оширишлари даркор"-, деб Инсон Ҳуқуқларининг Умумий Баённомасини биринчи бандида ёзилган. Аммо минг афсус,
бу жамият фуқароларининг нормал яшаши учун жуда муҳим талаблар ва қоидалар, тилда "демократ”, амалда нацист қирғиз лидерлари ва оломони тарафидан аллақачон оёқ ости қилинди. [18]
Ўзга миллатлар, биринчи навбатда ўзбекларнинг ҳуқуқларини топтаб, қирғизлар хукумдор, устивор
миллат деб кеча-кундиз тарғиб қилиниши ва буни қонуний равишда рад этганларни қириш, таъқиблаш, таҳқирлаш, соҳта айбловлар билан қамаш, маҳкамага тортиш фашизм, нацизм эканлигини Хоним Ўтинбоева
ва унинг ҳамтавоқлари ёддан чиқаришдими?
Нуфузли инсон ҳуқуқларини ҳимоялаш ташкилоти Human Rights Which (Инсон Ҳуқуқларини Кузатиш) Ўш ва Жалолобод фожиаси ҳақида "Адолат қани? 2010 йил июнь ойида Қирғизистоннинг жанубида амалга
ошган миллатлараро тўқнашувлар”, номли маруза эълон қилди. [19] Аввало Ўш ва Жалолобод фожиасининг гулхан бўлиб ёна бошлаган, энг қалтис ва оғир даврида жабрланувчилар билан учрашган, улардан
интервьюлар олган ва материаллар тўплаган, хужжатлаштирган ва сўнг бу марузани тайёрлаган Human Rights Which тадқиқотчиларига ташаккур.
Лекин бу марузанинг ушбу фожиа жараёнини диққат билан кузатаётган кишини ўйга солувчи, турли-туман
кутилмаган ҳаёлларга тортивчи ва келишиш мумкин бўлмаган бир қанча хулосалари, иддаолари бор. Ушбу хулосалар мақола мавзусига алоқадор бўлгани учун, уларнинг баъзиларини кўриб чиқамиз, ўрганамиз.
Жалолободда фожиа оловини, ўтинбоевачи нацистлар қандай фитна ва найранг ишлатиб ёндирганини ва бу уларга умуман Қирғизистон жанубида тинч ўзбекларга қарши режалаштирилган қатоғонни бошлаш
учун қора байроқ рўлини ўйнаганини юқорида аниқладик. Ўшда фожианинг бошланиши ҳақида, Human Rights Which марузасида қуйдагиларни ўқиймиз: " Бутун, 10 дан 11июнга ўтар кечаси миллатлараро оммавий тўқнашувлар давом этди; бу пайт зўравонлик ҳаракатларига, кўпроқ ўзбеклар ташаббускор
бўлгандек кўринади.
Бу ҳақда, бизга, шу кеча шаҳарда бўлган ҳуқуқни ҳимоялаш органининг ходими, кечаси бир неча марта ўзбекларнинг қирғизларга, тонга яқин эса, қирғизларнинг ўзбекларга қилган хужумини кўрганини, лекин
аралашиш имконига эга бўлмаганини, сўзлаб берди". Бу иддаони ўқигач, ўз-ўздан, табиий равишда савол туғилади: Хўш, нима асосида, қандай қилиб, бу қирғиз миршаби, прокуратура, маҳкама ёки миллий
хавфсизлик хизматининг ходимига ишониш мумкин?
Биринчидан, ҳуқуқни ҳимоялаш органлари ходимларининг аксарияти қирғиз бўлиб, улар нацизм ғоялари билан заҳарланганларини ва республикада яшовчи бошқа миллатларга, биринчи навбатда, ўзбекларга
нафрат билан қарашини Ўш ва Жалолобод фожиаси ва ундан кейинги жараёнлар бутун дунёга кўрсатиб турибди.
Иккинчидан, ҳуқуқни ҳимоялаш органлари ходимининг бетараф, объектив маълумот берганининг исботи
йўқ, бўлиши ҳам мумкин эмас.
Учинчидан, нима сабабдан марузани ёзганлар фожиа бошланиши ҳақидаги ўзбекларнинг маълумотларини олишмаган ва келтиришмаган? Марузанинг қуйидаги хулосаси ҳам таҳлилга лойиқ: "11 июнь тонг пайти, Ўшнинг атрофидаги қишлоқларда
истиқомат қилувчи қирғизлар, ўз қариндошлари тақдиридан ховотир олиб, оммавий тарзда ва ўта асабийлашган ҳолда шаҳарга еғила бошладилар. Улар шаҳарликлар билан биргаликда, ўзбеклар дўконларини ва маҳаллаларини талон-тарож қилишни ва ёқишни бошладилар, гоҳо учраган уй эгаларини
ўлдирдилар".
Биринчидан, бу тоғлик ва қишлоқлик қирғиз ваҳший оломонининг шаҳарлик миллатдош фашистларига, ҳарбийларига, резервистларга, милиция кучларига ва мафиячи, калла кесар жиноятчи тўдаларига
уюшқоқлик билан қўшилиб, тинч ўзбекларни оммавий қиришнинг бошлаши, яъни Ўшда фожиа оловини баралла ёндириш эмас-ми?
Бунгачан, ўзбекларнинг қирғизларга тажаввузлари ҳақидаги ўтинбоевачиларнинг ғирт ёлғон бўлмиш,
уйдирмасига, соҳта гувоҳлар берган маълумотлар асосида марузачиларни ишониши эса, кишини ҳайрон қолдиради.
Иккинчидан, бу қирғиннинг қирғиз газандалари тарафидан бошланиши, тонгда эмас, кечаси 10 чидан
11 чи июнга ўтар пайт амалга ошганлиги борасида ўшлик жабрдийда ўзбекларнинг ва ўз инсоний сифатларини йўқотмаган қирғизларнинг гувоҳликлари бор.
Учинчидан, ўзбекларга қарши қирғизлар амалга ошира бошланган қирғин, ҳарбийларга хос юқори
даражадаги уюшқоқлик, бир мақсадга йўналтирилганлик ва пухта режа асосида содир бўлганлигини қандай кўрмаслик мумкин?
Тўртинчидан, тўпалон, уриш, зўравонликлар, қотилликлар, ўзгаларни тунаш, мол-мулкларини тортиб
олиш ўзбекларга мутлақо керак эмас. Бу нарсалар ишёқмас, текинхўр, боқимпараст, ароқхўр, нашаван, хасадчи ва нацист қирғизларга текин пул, ер, мол-мулк ва транспорт воситаларини топиш учун зарур
бўлгани аниқ кўзга ташланади.
"Адолат қани?” марузасидаги бошқа бир хулоса: ”Биз қирғизларга, ўзбекларга бўлган хужумларни хужжатлаштирдик, лекин бу 10 чидан 11 чи июнга ўтар кечаси, уларнинг кўпчилиги қирғизларга қарши
бўлганига ва ҳатто ўзбеклар қурол ишлатишганига ўхшайди”. Сўнг эса Жалолобод шаҳри ёнида жойлашган, Жапалак қишлоқи четида содир бўлган, икки қирғизни ўзбеклар ушлаб олиб, калтаклаганлиги ва уларни
ўзбек мўйсафиди қўйиб юборгани ҳикояланади. Биринчидан, бу қирғизларнинг ҳикоялари, ҳақиқат бўлиши мумкин. Лекин бу пайтдан илгарироқ, уларнинг миллатдошлари, турли худудларда ҳарбий қуроллардан фойдаланиб, ўзбекларни ёшига ва жинсига қарамай
қириш, отиш, сўйиш, чопиш, тунаш, тириклайин ёқиб юбориш ва аёлларни зўрлаш жиноий амалиётини бошлаганликларидан ушбу қишлоқ аҳолиси хабар топгани, бу воқеага сабаб бўлганлиги ҳақиқатга яқин.
Иккинчидан, ўзбеклар биринчи бўлиб қурол ишлатди деган ўтинбовачилар туҳматининг, соҳта гувоҳликлар заминида марузага кириб қолганлиги масаласига келсак, Ўш ва Жалолобод фожиаси ҳақида фильм яратган, миллати на ўзбек, на қирғиз бўлмаган кино ижодкорлари, Марат Хайруллиным
ва Татьяна Павлова, улар ўзбекларда бирон-бир автомат ёки бошқа ҳарбий қурол кўрмаганлари, бундай қуроллар фақат қирғизларда борлигини такидлашди. Уларнинг гувоҳлик беришича, ўзбеклар жабрланувчилардир, қирғиндан манфаатдор ва уни бошлаган қирғиз нацистларидир.
Учинчидан, такрор савол туғилади, нима сабабдан жабрланувчи ўзбеклар тарафи вакилларининг фожиа оловини ким ёққанлиги борасидаги кўрсатмалари олинмаган ва бу билан интервью олишнинг
ижтимоийшуносликдаги энг асосий қоидаларидан бўлмиш тўлиқлик ва объективлик қоидалари бузилган?
Тўртинчидан, эҳтимол, ўтинбоевачилар соҳта гувоҳларни устомонлик билан Human Rights Which
тадқиқотчиларига рўпара қилганлар. 10 июнь кечаси Ўш шаҳарининг турли ерларида, на фақат кўпинча кўрсатилаётган "Алай” меҳмонхонаси яқинидаги казино ёнида, балки бошқа жойларида ҳам ўзбекларга қарши иғволар уюштирилган.
Бу ҳақда воқеаларнинг бевосита гувоҳлари бўлмиш ўшликлар, турли-туман, жуда муҳим маълумотларни эълон этиб, ҳақиқатни ойдинлаштириш ва ким Ўшда фожиа оловини ёндирганлигини аниқлаш ишига бебаҳо
хисса қўшдилар.
Бешинчидан, бу борада инсонийлик сифатларини сақлаб қолган қирғиз миллатига мансуб ўшликларнинг гувоҳликлари алоҳида аҳамият касб этади.
Олтинчидан, маруза муаллифлари тарафидан "бу пайт кўпроқ, ўзбеклар ташаббускор бўлгандек, улар биринчи бўлиб қурол ишлатгандек кўринади” каби жумлаларнинг тузилиши тасдиқий шаклда эмас, балки эҳтимоллик тариқасида ёзилгани эса, муаллифларнинг ўзбекларни ташаббускорлигига ва биринчи бўлиб
қурол ишлатганига тўлиқ ишонмасликларини очиқлайди.
Еттинчидан, "Адолат қани?” марузасининг муаллифлари қандай қилиб фожиа бошланиши масаласида ўтинбоевачилар таъсирига тушиб қолганликлари биз учун қоронғи ва бу уларни виждонларига ҳавола.
Аммо мазмунан марузада тўпланган материалларнинг аксарияти, ушбу "бу пайт кўпроқ, ўзбеклар ташаббускор бўлгандек, улар биринчи бўлиб қурол ишлатгандек кўринади” каби хулосаларнинг ҳато ва асоссиз эканлигини моҳиятан очиқлайди. Ҳамда, кирғиз нацистлари амалга оширган
жиноятларини фош этишга хизмат қилади.
Саккизинчидан, БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий Комиссари, БМТнинг қирғинларни олдини олиш қўмитасини ва Amnesty International – нуфузли инсон ҳуқуқларини ҳимоялаш ташкилоти баёнотномалари
муҳум аҳамиятга моликдир.
Ўш шаҳри ва Ўш вилояти аҳолиси номидан Ҳалқаро Маҳкамага йўлланган арзномада қуйдагиларни ўқиймиз:"Бу, 2010 йил 10 июнь куни, кечаси 11да бошланди. Қирғиз миллатига мансуб шахслар,
ҳарбий техника ёрдамида отиб ўлдиришни, турар-жойларимизни ёндиришни ва талон-тарож қилишни бошладилар”. Демак, қирғинни қирғиз ваҳшийлари шу йил, 10 июнь куни, кечаси 11да бошлаганлар.
Ўшлик ўзбек аёллари, шаҳарни ўзбек туманларида қирғиз фашистлари қайтариқа ушбу фожиа оловини ёқанлиги ҳақида қуйдагича гувоҳлик маълумотларини БМТ ва бошқа нуфузли ҳалқаро ташкилотларга юборганлар: "Бу 2010 йил, 10 июнь кечаси, бошланди. Мерганлар (снайперлар) автоматлардан тинч
аҳолини ўққа тута бошладилар. Тўхтамасдан, дуч келган кишиларни (яъни ўзбекларни) ўлдирдилар, уйларимизни ёқа бошладилар, тириклайин болаларни ва катталарни ёқдилар, қизларни ва кампирларни хўрлашди, уларни зўрлашди. Кўпларни тириклайин ёқиб юбордилар”. Бу даҳшатли маълумотлардан
Ўшда фожиа оловини қирғиз фашистлари ёндиргани аниқ кўринади.
Инсон эканлигини унитмаган, виждонини сақлаб қолган, ўшлик қирғиз қизнинг эслашича, у ва унинг оила аъзолари, шу йил, 10 июнь кечаси қирғизлар ва ўзбеклар ўртасида бошланган тўқнашувлар ҳақида
ҳабар топгач: "Отам, ўша заҳоти бу нарса ўзбекларга керак эмас, деди. Мен, ханг-манг бўлиб қолдим, қаердан шунча қурол олишган, бутун шаҳарни ишғол қила олиш учун.
Тонгда айтишди, Алайдан кишилар келишган экан”.[28] Демак, бу куйиниб ва ачиниб ёзган қирғиз
қизнинг, уни отасини ва онасини фикрича Ўшда фожиа оловини ёқиш, "ўзбекларга керак эмас” эди.
Бошқа ҳаёли, покиза ўшлик қирғиз аёлининг ёзишича: "Содир бўлган воқеалардан сўнг, биз қирғизларнинг
ўзбекларга тик қарашимиз мушкул бўлса керак. Масалан, мен қарай олмайман, содир бўлган ҳамма воқеалар учун уяламан. Мен, ҳали ҳам ичимизда, биз билан бирга, Мирзакматов, Бекназаров, Сариев, Исаков, Ташиев ва шуларга ўхшаган бадбахт шахсларни борлигидан уяламан”.
Бу қирғиз аёли фожиа оловини ёндирган ва ундан манфаатдор "бадбахт шахслар” сифатида юқорида номлари келтирилган қирғиз хокимият соҳибларини кўрсатди ва уларни қилмишларига яраша қатъий
жазога тортиш кераклигини талаб этди.
Умуман Қирғизистонда, хусусан Ўшда қирғиз фашистларининг энг фаол гуруҳлари, ташкиллашган жиноятчилар (мафиячилар), калла кесар қотиллар (киллерлар) тўдалари эканлиги борасида маълумотлар бор.
Ўшда фожиа оловини ёқиш арафасида, қирғизлар нацизм ғояларини ўзида мужассамлаштирган ва ўзбекларни қиришга шай бўлган олтита – Кикбоксин (қўрбоши, комендант Асанов Курсант); СОБРчи (қўрбоши, СОБРнинг бош зобити Улуғ); Таймашчи (қўрбоши Шайло Утазов); Қамчи (қўрбоши Кулубаев, Қамчи);
Алманберт (қўрбоши Алманберт); Джанго (қўрбоши Қодир) жиноятчилар тўдалари борлиги ҳақида ўшликларнинг гувоҳликлари чоп этилган.[31]
Бу қотиллар тўда қўрбошиларининг боши, ўшликлар эътирофича, "наркобарон” ва
"одамхўр-канибал” унвонларининг соврундори Ўш шаҳарининг мэри Мелис Мирзакматовдир.
Шу қирғиз мафиячи-қотиллар тўдаларининг каллакесарлари, Ўшда фожиа оловини ёқиб, қолган қирғиз
газанда гуруҳларига, ҳарбийларига, миршабларига, шимолдан тушган ва жанубдан қўшилган қирғиз ваҳший фашист оламонига йўл очиб беришганлиги аниқ. Бу борада, шу йил, 15 июнь куни БМТнинг Инсон Ҳуқуқлари
бўйича Олий Комиссари, Наванетхем Пиллай: ”Маълум бўлишича, Ўш шаҳрида, зўравонликлар "уйиштирилган, бир мақсадга қараб йўналтирилган ва яхши режалаштирилган бўлиб”, уларнинг бошланишига сабаб, бешта,
юзини ниқоби билан беркитган, қуролланган гуруҳларнинг, бир пайтда, турли худудларда хужум уюштиргани бўлган” деб такидлади. Бу тўдалар ўшликлар аниқ кўрсатган юқорида номлари келтирилган қирғиз жиноятчи-фашист гуруҳлари эканлиги маълум.
Ўтинбоевачилар ва уларнинг Ўшдаги ва Жалолободдаги қирғиз фашистлари фожиа оловини ёқиб, илгари режалаштирилган тинч ўзбекларга қарши катта Қирғин бизнес режасини амалга оширишни бошладилар.
Улар демократиянинг асосий қоидаларини ва инсон ҳуқуқларини оёқ ости қилиб, ўзлари амалга оширган инсонийликка қарши бўлган, жуда оғир ва кечирилмас жиноятларини хастпўстлаш, оқлаш учун, жабрланувчи
ўзбекларни фожиани бошлаган қилиб кўрсатишга бутун расмий ва норасмий имкониятларини ишга солиб ҳаракат қилмоқдалар.
Қирғизистон "демократик” давлат ва "демократик” хукумат соҳиби, энди Президентликдан, Парламент
бошқарувига ўтаяпмиз деб бутун дунёга жар солинса ва шу пайтнинг ўзида тинч ўзбекларга қарши этник нафрат, хасад, кўролмаслик асосида ва текин пул, ер, мол-мулк топиш учун қирғин олoви ёқилса, буни
номи нима деб аталади?
Республикада амалга ошган ва ошаётган жараёнлар, Қирғизистон Парламент республикаси тараф эмас, балки сиёсий, маънавий ва ташкилий жиҳатдан амалда мавжуд ва энди фақат, расман очиқ иқрор этилиши
етмаётган, қирғиз фашист-жиноятчилар давлатини мавжудлигини эълон қилиш йўналишида кетаётганини кўрсатади.
"Улуғ ва бенуқсон” қирғиз фюрери ролига, ҳалқ орасида қилмишига яраша "зимдан иш қилар, қотилой”
унвонига сазовор хоним Ўтинбоева, ёки "қутирган” таҳаллусининг соврундори Азим Бекназаров, ёки "жаллод” лақаби соҳиби Исмоил Исхаков, ёки "одамхўр-канибал” номига эга Мелис Мирзакматов бўлиши эҳтимолдан холис эмас.
Ўтинбоева хукумати, ҳақиқатни ва ҳуқуқни топтаб, Ўш ва Жалолобод фожиаcининг оловини ўзбеклар ёндирди деган, мутлақо ёлғон, туҳмат ва бўхтон бўлган иддаони тарғиб қилмоқда. Ҳамда, шу тухмат ва бўхтонга
асосан ўзбек жамоаси лидерларини, фаолларини, инсон ҳуқуқлари ҳимоячиларини ва умуман ўзбек бўлган фуқароларни таҳқирлашни, таъқиблашни, қамаш ва маҳкамага тортишни тизим сифатида амалга оширмоқда.
Бу аксилўзбек таъқиблар, таҳқирлашлар ва тарғиботлар моҳиятан ўтинбоевачи қирғиз нацистларини Гитлерчи ва Геббельсчи фашистларни ворислари эканликларини Туркистон аҳлига ва дунё ҳалқларига
ошкор этади.
10.29.2010
| 
