Олиймақом учрашув кун тартибидан қандай қилиб глобал молиявий инқирозга барҳам бериш ва аъзо давлатлар билан сиёсий, иқтисодий, хавфсизлик соҳасида алоқаларни кучайтириш каби мавзуларнинг ўрин олгани айтилади.

Кузатувчиларга кўра, олиймақом учрашувда Екатеринбург декларациясининг имзоланиши кутилмоқда. Декларацияда минтақавий ташкилотларнинг глобал муаммоларни ечишда тутажак роллари ўз аксини топган.

Екатеринбург саммити ортидан Шанхай Ҳамкорлик Ташкилотига раислик мақоми Ўзбекистонга ўтади ва анъана бўйича келгуси олиймақом учрашувга расмий Тошкент мезбонлик қилади.

Россия президентининг ёрдамчиси Сергей Приходко мамлакати ушбу масалада Тошкентга ҳар томонлама ёрдам кўрсатишга тайёрлигини билдирган.

Бироқ ҳамма ҳам мамнун эмас

Ўз навбатида Россия матбуотининг ёзишича, ташкилотга раислик мақомининг Ўзбекистонга ўтиши аъзо давлатлар бўлмиш Қирғизистон ва Тожикистоннинг хавотирларига сабаб бўлмоқда.

Ўзбекистоннинг ҳар икки қўшниси билан муносабатлари сўнгги пайтларда анча таранглашгани кузатилади.

Расмий Тошкент Бишкек ва Душанбенинг "Қамбар ота" ва "Роғун" ГЭСларини қуриш режасига минтақа атроф-муҳитига катта зиён етказиши мумкинлиги айтиб, рўйхушлик бермай келмоқда.

Кеча эса, Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотига аъзо давлатларнинг Москвада бўлиб ўтган саммитида президент Каримов ташкилотнинг Тезкор Коллектив Кучларни тузишга оид шартномасини имзоламади.

Шанхай гуруҳининг олиймақом учрашуви ортидан президент Медведев дунёнинг ривожланаётган иқтисодлари саналмиш Россия, Бразилия, Хитой ва Ҳиндистонни ўз ичига олувчи БРИК ташкилоти раҳбарларининг саммитига ҳам мезбонлик қилади.

Тўрт давлат раҳбарларининг халқаро молиявий ташкилотларни ислоҳ қилиш масаласини муҳокама этишлари кутилмоқда. Шунингдек, глобал молиявий инқироз ва АҚШ долларининг дунёдаги яккаҳукмронлигига чек қўйиш масаласига ҳам эътибор қаратишлари айтилмоқда.

Таҳлилчилар дунё аҳолисининг қарийб 40 фоизини ташкил этувчи ушбу тўртликнинг "улкан иқтисодий потенциал"га эгалигини айтишади.

Кимнинг мақсади нимада?

Ўзбекистон дохил тўрт Марказий Осиё давлати, Хитой ва Россияни ўз ичига олувчи мазкур ташкилотдан расмий Пекин ва Москванинг минтақада Ғарб таъсирини мувозанатлашда фойдаланиши айтилади.

Кўплаб таҳлилчилар Россия ва Хитой етакчи бўлган ушбу ташкилотнинг мақсадларидан бири - АҚШ ва НАТО блокининг Марказий Осиёга бўлган интилишига тўсқинлик қилиш эканини таъкидлашади.

Бироқ, шу билан бир қаторда, улар Пекин ва Москва орасида Марказий Осиё минтақаси учун ўзаро рақобат мавжудлигига ҳам ишора этишади.