“Бу кунлар ўтар-кетар”

Кинорежиссёр Баҳром Ёқубов ўзи ҳақида Ўзбекистонда тарқатилаётган миш-мишларни мутлақо асоссизлигини айтади.

Ўзбекистонлик режиссёр Баҳром Ëқубов ўзи ҳақида тарқалган миш-мишларни ғирт уйдирма, деб билади. Бу ҳақда у Озодликка берган эксклюзив интервюсида билдирди.

Кинорежиссёр Баҳром Ёқубов суратга олган "Зирпача" филми ҳали экранларга чиқмасданоқ унинг ижодкорларини ëмонотлиқ қилувчи тасвирлар эл орасида тарқалиб улгурди.

Ўзбекистондаги минглаб одамлар қўлидаги мобил телефонларининг жажжи ойначаларида режиссёр Баҳром Ëқубов ва бош рол ижрочиси Диана Ягофаровага нисбат берилган ишқий саҳналар жилваланди.

Бунинг баробарида Ўзбекистонда "Баҳром Ëқубов қамалибди¸ Диана Туркияга қочиб кетибди¸ Зирапча филми эса тақиқланибди" деган миш-мишлар урчиди.

Баҳром Ëқубовга берган илк саволимиз унинг "Зирапча" филми ҳақида бўлди.

Озодлик: Авваламбор ассалому алайкум, Баҳром ака. Суҳбатимизни “Зирапча” фильми хусусида бошласак. Бу фильмнинг премьераси бўлдими? Ҳар хил гап-сўзлар чиқиб кетди.

Баҳром Ëқубов: “Зирапча” фильми асосан меҳр-оқибат¸ оила тўғрисидаги фильм. Фильм “Ўзбеккино” миллий агентлиги томонидан яхши қабул қилинди. 6 августда бу фильмнинг премьераси бўлиб ўтди. Томошабин жуда ҳам яхши қабул қилди.

Озодлик: Премьерада сиз ўзингиз ҳам қатнашдингизми?

Баҳром Ëқубов: Йўқ¸ мен қатнаша олмадим. Чунки ҳозир олмаоталик ҳамкасблар билан бир проект устида иш олиб бораяпмиз. Мен шу бўйича суҳбатлашгани кетган эдим. У ëқда икки ҳафтадан кўпроқ бўлдим. Шунинг учун мен премьерада қатнаша олмадим. Менга ҳамкасбларим телефон қилиб: “Томошабин жуда ҳам яхши қабул қилди”, деб айтишди.

Озодлик: Баъзи бир интернет сайтларида¸ жумладан, www.shov-shuv.uz сайтида сизнинг премьерага келмаганингизга бошқача асослар кўрсатилди. Ҳаттоки, "кинофильм таъқиқланибди", деган гапларни ҳам эшитдик.

Баҳром Ëқубов: Охирги пайтларда бизда жуда ҳам носоғлом конкуренция бўлаяпти. Ўзбекистонда ҳозир хусусий кино жуда ҳам ривожланиб бораяпти. Бир йилда 50-60 та кино ишланаяпти. Шу билан бирга, биласиз нима дейди...

Озодлик: Курашда оëқдан чалиш дейди буни.

Баҳром Ëқубов: Конкуренция деймиз-ку¸ ўзбек тилида рақобат. Бу нарса биз хоҳласак-хоҳламасак пайдо бўлади.

Озодлик: Энди рақобатнинг ëнида шантаж аломатларини ҳам кўраяпмиз-да. Мобил телефонларига¸ интернет сайтларига гўë сиз деб айтилган баъзи бир ишқий саҳналар чиқиб кетди. Сизни “қамалибди¸ жиноий жавобгарликка тортилибди” деган гаплар чиқди.

Баҳром Ëқубов: Йўқ¸ бу нотўғри нарса. Аксинча¸ давлат органлари ва “Ўзбеккино” миллий агентлиги мени қўллаб-қувватлаяпти. Биласиз-ку¸ ноқонуний нарса чиқиб кетган. Мана бозорда қароқчи дисклар бирпасда тарқалиб кетади-ю. Бунинг олдини олиш жуда ҳам қийин. Нафақат бизда¸ балки чет мамлакатларда ҳам қароқчи дискларга қарши кураш кетаяпти. Бу касаллик. Бунинг олдини олиш қийин. Бу нарса қаердан ва қайси гуруҳдан чиққанини билмайман. Бу қўлма-қўл бозорлардами-ей¸ ипподромдами-ей ҳамма ерда тарқалиб кетибди. Мен бу нарсага унчалик жиддий аҳамият берганим йўқ. Чунки бунақа нарса менгача ҳам кўп бўлиб ўтган хабарингиз бўлса.

Озодлик: Менинг хабарим йўқ. Қандай бўлган? Кимлар билан бўлган?

Баҳром Ëқубов: Масалан¸ қўшиқчи Шаҳзода ҳақида¸ Севинч Мўминова ҳақида¸ Феруза Жуманиëзова ҳақида ҳам чиқиб кетди, дейишди. Мен ўзим буларни кўрганим йўқ. Менинг хабарим йўқ¸ бунга вақтим ҳам йўқ. Шу пайтгача “Шунақа нарса тарқалиб кетди” деган нарсани кўп эшитган эдим. Мана, энди менга ҳам етиб келибди.

Охирги пайтда биз суратга олган филмлар жуда кассабоп бўлиб бораяпти. Балки бу шунга рақобатчи гуруҳлар томонидан уюштирилгандир¸ ўзимнинг ҳамкасбларим томонидан уюштирилгандир. Бунинг тагига ҳеч ким ҳеч қачон ета олмайди. Бу аниқ.

Биз ҳалигача қароқчи дискларнинг қанақа қилиб тарқалиб кетишининг тагига етолмаяпмиз-ку¸ бунинг тагига биз ҳеч қачон ета олмасак керак, деб ўйлайман. Лекин ҳар хил сайтларда кетаëтган бўҳтонлар...

Озодлик: Ўша интернет нашрларида сизнинг фильмларингизда бош ролни ижро этаëтган Диана Ягофарова ҳақида “Туркияга чиқиб кетибди, бизга йиғлаб интервью берди”, деган гаплар ëзилди. Буларга изоҳ бера оласизми?

Режиссёр Баҳром Ёқубовнинг айтишича, актриса Диана Ягофарова ҳозир модел агентлигида ўз ишини давом эттирмоқда.

Баҳром Ëқубов: Йўқ¸ бу нотўғри нарса. Диана Ягофарова фотомодел агентлигида ўзининг касби бўйича ишлайди. Кино унинг иккинчи касби. Буни энди касби десак ҳам нотўғри. У ҳаваскор сифатида таклиф қилинган. Таланти¸ маҳорати бўлганлиги учун ҳам учта филмимизда ролларини жуда маромига етказиб ижро қилди.

Масалан¸ “Суперкелинчак” фильми Россия телеканалларида ҳам намойиш этилди. Рус томошабинлари буни жуда ҳам яхши қабул қилишди. Диана ҳам ҳозир бундай нарсаларга эътибор бермасликка ҳаракат қилаяпти. Албатта¸ ëш қиз бўлганидан кейин кўз ëш тўкиб олган бўлиши мумкин. У жуда ҳам кучли қиз. Ҳозир Диана ўзини қўлга олиб¸ фотомодел агентлигида ўз ишини давом эттираяпти. www.shov-shuv.uz ва бошқа сайтларда бўлаëтган гапларнинг ҳаммаси уйдирма гаплар.

Озодлик: “Зирапча” филмида америкаликлар ҳақида ҳукуматга ëқмайдиган кадрлар¸ луқмалар¸ қанақадир диалоглар бор¸ деган гаплар ҳам чиқиб кетди. Бунга нима дейсиз?

Баҳром Ëқубов: Биласизми¸ бу фикр ҳам нотўғри фикр. “Ўзбеккино” миллий агентлигининг эксперт комиссияси бор. Биз кинони ўша ердан ўтказамиз. Ўзингиз биласиз¸ нецензурний гаплар¸ сўкинишлар ўтиб кетиши мумкин. Барибир буни қанақадир назорат остига олиш керак. Мен бунга қўшиламан.

Кейинги пайтларда ўзбек хусусий киносида ўзбек миллатига¸ ўзбек характерига тўғри келмайдиган иллатлар билан профессионал бўлмаган¸ ҳеч қаерда ўқимаган ҳаваскор режиссëрлар чиқиб келаяпти. Буни қанақадир элакдан ўтказиш керак бўлади. Мен бунга 100 фоиз қўшиламан. Бунақа фильмлар ҳақиқатан жуда кўпайиб кетган.

Бизнинг филмимиз комиссиядан аъло даражада ўтди. Комиссия аъзоларининг ҳаммаси бу филмни бир овоздан маъқуллашди. Сиз айтаëтган гапларни одамлар бошқача тушунишган. Чунки саводсиз одамлар сиз айтаëтгандай тушунади. Бу филм она ватанимиз¸ ўзбек миллатининг характери тўғрисида. Бизнинг ўзбегимиз ўтроқ халқ. яъни ўз уйини¸ ўз оиласини¸ ўз фарзандларини севувчи халқ. Филм мана шу ҳақда.

Масалан¸ чет элларда кўпроқ цивилизацияга¸ компьютеризацияга кўпроқ эътибор берилаяпти. Оила¸ меҳр-оқибат¸ яқинига бўлган ҳурмат деган нарсалар асосан Шарқ мамлакатларига¸ айнан ўзбек халқига хос. Филм мана шу иккита цивилизациянинг тўқнашуви тўғрисида. Охир-оқибат, биздаги меҳр-оқибат¸ биздаги оилага бўлган севги¸ ватанга бўлган ҳис-туйғу биринчи ўринга олиб чиқилган.

Озодлик: Зирапча ўзи кичкина нарса, бироқ оëққа кирса оғритади. Телефонлар орқали тарқалиб кетган ишқий видеоролик сизга оғриқ бердими?

Баҳром Ëқубов: Биласизми¸ биз барибир халқ орасида яшаймиз. Бу одамга жуда ҳам таъсир қилади албатта. Чунки сиз кўзга кўринган¸ машҳур одам бўлганингиздан кейин бу нарса сизга албатта зирапчадай қаттиқ ботади. Менинг назаримда¸ бу оғриқ бориб-бориб қолади.
Халқимнинг олдида мен ўз филмларим¸ ўз меҳнатим билан ҳисобот бераман. Ўзимнинг шахсий ҳаëтим бўйича ҳисоботни мен фақат оиламга бераман. Менинг шахсий ҳаëтимга ҳеч кимнинг ҳеч қачон аралашишига йўл қўймайман. Менинг шахсий ҳаëтимга бўҳтон қилиб¸ халқ ўртасига олиб чиққан бир гуруҳ одамлар вақти келиб афсус чекишади. Чунки мен аниқ ишонаманки¸ биз суратга олаëтган филмлар халққа жуда манзур бўлаяпти. Нафақат халқимизга¸ балки “Ўзбеккино” миллий агентлигига ҳам манзур бўлаяпти. Чет элда ҳам қўллаб-қувватлашлар бўлаяпти. Мен бундан жуда ҳам хурсандман.

Содир бўлган нарса вақтинчалик. Бу ўтади кетади. Худо хоҳласа, ҳаммаси ўз ўрнига тушади. Ҳақиқат ғалаба қозонади. Мен ишимни ҳали тўхтатиб қўйганим йўқ. Меҳр-оқибат¸ инсоният тўғрисида бундан ҳам яхши филмларни суратга олиш ниятим бор.

Озодлик: Сиз кейинги бир-икки йил ичида анча оғизга тушиб қолдингиз. Лекин шунга қарамасдан, кейинги пайтда “Баҳром Ëқубов ўз шон-шуҳратини ошириш мақсадида бу видеони ўзи суратга олган ва тарқатган”, деган гаплар тарқилиб кетди. Бунга нима дейсиз?

Баҳром Ëқубов: Ҳозир сиз менга бераëтган савол жуда ҳам кулгили. Қайси бир ахмоқ¸ саводсиз инсон ўз оиласининг шаънига доғ тушириш эвазига ўзига шон-шуҳрат орттиради? Мен унақа одамни ҳали учратганим йўқ. Бу кулгили. Менга бир-икки журналистлар: “Буни сиз қилдингизми?” деб савол беришди. Мен улардан: “Кўзимга тик қарангчи, мен руҳан тушкун одамга ëки асаб касаллигига йўлиққан одамга ўхшайманми?” деб сўрадим. “Йўқ¸ ўхшамайсиз”¸ дейишди. “Унда нимага бу саволни бераяпсиз?” деб айтдим мен журналистларга.

Бу умуман бизнинг менталитетга тўғри келмайдиган иш. Бу уюштирилган. Бу менга жуда қаттиқ таъсир қилди. Саволингизга мен албатта “йўқ” деб жавоб бераман. Бу нарса чет элларга хосдир. Шу йўллар билан ўзини пиар қиладиган ëки ўзига обрў орттирадиган одамлар Европада балки бордир. Бизда шарм-ҳаë деган нарса биринчи ўринда туради.

Мен, Худога шукур, дейман. Мени қўллаб-қувватлайдиган турмуш ўртоғим бор¸ дўстларим бор¸ фарзандларим бор. Қолаверса¸ “Ўзбекккино” миллий агентлиги мени ҳар томонлама қўллаб-қувватлаяпти¸ мени тушунаяпти.

Озодлик: Нишон анча тўғри олинган. Яъни режиссëр халқ орасида жуда кўзга ташланади ва режиссëрнинг ўз қўлидаги чиройли қизлар билан ишқий муҳаббати бўлса керак, деган тасаввур юради. Шу жиҳатдан нишон анча тўғри олинган шекилли.

Баҳром Ëқубов: Менинг назаримда ҳам худди шунақа. Бу нафақат бизда¸ балки чет элда ҳам тарқалган. Голливудда ҳам шундай тарқалган. Албатта режиссëр билан актрисанинг гап-сўзи чиқиб кетади. Уларда бу нарса фойдалидир. Ўзларига пиар қилишади. Чунки уларнинг менталитети бошқача. Лекин бизнинг менталитетга бу умуман тўғри келмайди. Мен ҳозир битта хатоим нимадан иборат бўлди, деб ўйлаяпман. Бир актрисани кетма-кет учта филмда олишим менинг хатоим бўлди. Чунки актëрлар орасида талантли¸ истеъдодли ëшларни топиш¸ тарбиялаш жуда ҳам қийин. Битта ëш актëр Улуғбек Қодировни мен уч йил тарбияладим. Уч йил тарбиялаб¸ учта филмда кетма-кет суратга олдим.

Озодлик: Тарихда бу жуда ҳам кўп учрайди. Масалан¸ Феллини битта актëр ва актрисани ўйнатаверган ҳамма киноларида.

Баҳром Ëқубов: Ўша аëлни севиб ҳам қолган. Чет элларда бунақа нарсалар жуда кўп бўлган. Бизда менталитет бошқача. Агар сиз битта актрисани кетма-кет иккита-учта филмда суратга олсангиз¸ порнофильмдан ташқари ҳам одамлар уже гап-сўз қилади. “Нима учун режиссëр фақат мана шу актрисага ëпишиб олди?” деган гап-сўзлар чиқиб кетиши мумкин. Балки бу менинг хатоимдир. Шунинг учун кейинги филмларда мен қадамимни ўйлаб босадиган бўламан шекилли.

Озодлик: Сиз деб таъриф берилаëтган ишқий саҳна ролигини кўрганлар “Баҳром акага ва Дианага ўхшайди” дейишди. Бунга нима дейсиз?

Баҳром Ëқубов: Мен бунақа ўхшайдиган нарсаларни жуда ҳам кўп кўрганман. Ҳозир кучли технологиялар пайти¸ двойник деган нарсалар чиқиб кетган¸ ўхшашликлар чиқиб кетган¸ маска деган нарсалар чиқиб кетган. Мана, чет эл филмларида маскалар кийиб чиқадими-ей. Ҳозирги пайтда, хуллас, минг хил нара бор. Ҳатто овоз тембрларини ҳам ўтириб ўзимиз ўзгартирамиз.

“Ташландиқ” деган филмимизда Шаҳриëр келмай қолган пайтларда бирга-бир қилиб бошқа актëрга овоз бердирганмиз. Томошабинлар ҳатто икки хил одам овоз берганини сезмаган ҳам. Шунинг учун бу нарсага ҳам ишонаман¸ ҳам ишонмайман¸ нима бўлган¸ мен ожизман. Бу бизнинг ҳамкасбларимиз¸ профессионал киночилар томонидан қилинганми¸ сценарий қилинганми – хуллас, мен бутунлай бу нарсага қаршиман. Бу биринчидан.

Иккинчидан¸ бу қилинган уйдирма нарсалар инсонгарчиликка тўғри келмайдиган нарсалар. Бу нарсанинг тарқалиши¸ бир инсоннинг шахсий ҳаëтининг оммага тарқалиши¸ менинг назаримда, энг катта гуноҳ¸ жиноят. Масалан¸ иш бўлган тақдирда ҳам¸ масалан, эр-хотиннинг ëтиб туришини қандайдир йўллар билан суратга олиб¸ халққа тарқатса¸ бу ҳам албатта таъсирли¸ тўғрими-йўқми? Худди шунга ўхшаган нарса. Мен бу нарсага бутунлай қаршиман. Мен бундай носоғлом рақобатга қаршиман. Марди майдон. Ҳамма ўз қилган меҳнати¸ ўз ижоди билан халққа танилиши керак. Шахсий ҳаëтнинг ҳеч кимга алоқаси бўлиши керак эмас.

Ожиз одамлар бировларнинг шахсий ҳаëтидан фойдаланган ҳолда унинг меҳнатини қораламоқчи¸ унинг ютуқларини қораламоқчи бўлади. Мен буларга жуда ҳам қаршиман. Шахсий ҳаëтнинг қилинаëтган меҳнатга¸ қилинаëтган ютуққа умуман алоқаси бўлиши керак эмас. Ҳар бир инсоннинг ўзининг шахсий ҳаëти бор. Шахсий ҳаëтнинг минус томонлари ҳам¸ плюс томонлари ҳам бўлиши мумкин. Бу оиланинг ўзининг мауммаоси. Бу муаммонинг ҳеч кимга алоқаси бўлиши керак эамс.

Озодлик: Яна бировлар "ўртада мол-мулк иддаоси борми?" дегандай гап айтади. “Баҳром Ëқубовнинг филмлари тахминан 50 минг долларнинг нари-берисида олинади, йилига уч-тўртта фильм олади, ўша пулдан бир қисмини олиш учун қилинган ишми?” деган фикрлар ҳам чиқаяпти.

Баҳром Ëқубов: Бу фикрга мен қўшила олмайман. Чунки филмга тикилаëтган пул Баҳром Ëқубовники эмас. Мен ижодкорман. Мен гонорарга ишлайман. Ҳар битта режиссëрнинг ўзининг оладиган гонорари бор. Биз ўшанга ишлаймиз. Пул тикаëтган одамлар булар – студиялар¸ фирмалар¸ продюсерлар. Фойдани фақат улар олади. Биз оддий ижодкормиз. Агар қўпол қилиб солиштирганда, тўйларга борадиган артистлар бор-ку¸ худди шунга ўхшаб хизмат ҳақимизни оламиз ва кейинги филмга тушамиз.

Масалан¸ мана ҳозир қозоқлар таклиф қилишди. Улар билан ҳамкорликда мен битта проектни бошлашим керак. Шунинг орқасидан югуриб юрибман. Қаерда яхши таклиф бўлса¸ ғоя менга ëқса¸ мен ўша ерда ишга киришаман. Баҳром Ëқубовнинг¸ умуман, режиссëрларнинг пулга алоқаси йўқ. пул продюсерники¸ студия директори ва фирмаларники.

Озодлик: Энди келажак режалари ҳақида гаплашасак. Янги йилда берган интервьюнгизда демократия бўлсин, деган эдингиз. Бу ҳам энди демократия элементи-да. Ошкоралик худди Ғарбдагидай. Олмаотадаги проект ҳақида гапиринг. Келажакка қарайлик. Ўтиб кетар бу зирапчалар.

Баҳром Ëқубов: Келажакда, Худо хоҳласа, мен ижодимни тўхтатмайман. Худо хоҳласа, бу кунлар ўтар кетар. Бу энди бозор гаплари. Юқоридаги кўп зиëлилар бунга қарши¸ улар мени қўллаб-қувватлашган. Чорсу бозорида бўлаëтган гап-сўзлар, деб ҳисоблайверинг. Шунинг учун ҳам мен бу нарсага жуда ҳам жиддий қараганим йўқ¸ эътибор ҳам бермайман.

Бизнинг киномиз беш-олти йилларда энди ривожланаяпти. Хоҳласангиз¸ хоҳламасангиз рақобат деган нарсалар пайдо бўлар экан. Шунинг учун мен бу нарсаларга холис қарайман. Мен бу нарсани тушунаман. Бу рақобат бориб-бориб ижобий рақобатга айланади, деб умид қиламан