ББС хабари
Марк Вайль ўлдирилиши бўйича уч киши ҳибс қилинди
Тошкентдаги
Илҳом театри асосчиси ва ижодий раҳбари Марк Вайлнинг ўлдирилиши
юзасидан 3 киши ҳибсга олинган. Марк Вайлнинг айрим ишлари Ўзбекистонда
зиддиятларга сабаб бўлгани айтилади. Унинг Абдулла Қодирий асари
асосидаги "Оппоқ лайлаклар" спектакли Оврўпо театрларида ҳам қўйилган.
Тошкентдаги ҳукуматпараст инсон ҳуқуқлари ташкилоти раҳбари Марат
Зоҳидовга кўра, айбланувчилар гўё Марк Вайль талқинидаги "Қуръонга
Тақлид" спектакли Муҳаммад (с.а.в) Пайғамбарни ҳақорат қилади деган
фикрга боришганини айтганлар. Би-би-си Марат Зоҳидов билан аввало
режиссёрнинг ўлдирилиши юзасидан кечган иш бўйича нималар маълумлигини сўраган:
Марат Зоҳидов:
Уч киши қўлга олинган, биттаси қидирувда. Аммо ишни маҳкамага
оширишганича йўқ ҳали. Биз 2007 йилдан бери бу иш борасида
ҳуқуқ-тартибот органларига мурожаат қилганмиз. Ҳибсга олинганлар бошида
тан олишмаган, кейин айбларга иқрор бўлишган.
Би-би-си: Лекин, Ўзбекистон мунтазам қийноқлар қўллайдиган келадиган мамлакат саналади. Шу жиҳатдан олганда, бу иқрорлар қийноқ остида
олинган, мажбурий иқрор бўлиб чиқиши эҳтимоли йўқ эмасми?
Марат Зоҳидов:
Менимча, Ўзбекистондаги қийноқлар бошқа мамлакатлардан кўп эмас. Сиз
мухолифат ва инсон ҳуқуқлари фаоллари гапларига камроқ қулоқ солинг.
Биз улар қийноққа солинмаганини биламиз. Уларнинг қариндошлари билан
ҳам учрашганмиз. Менимча, далиллар етарли бўлган. Бу ишни икки йил
ўрганишди ва шубҳага тушган гуруҳлар ва ҳатто артистлар ҳам ўрганиб
чиқилган. Сабабларига қарасак, бу ишда сиёсий бўёқлар бериш учун важлар
йўқ. Айбланувчилардан биттаси Тошкент милицияси собиқ раҳбарларидан
бири бўлган бообрў одамнинг невараси.
Би-би-си:
Хабарларда айбланувчилар Марк Вайль саҳналаштирган "Қуръонга Тақлид"
спектаклини кўргач, у ерда Муҳаммад (с.а.в) Пайғамбар ҳақорат қилинган
деган фикрга боришгани ва шу боис режиссёрга ҳужум қилишгани айтилади.
Бу неқадар асосли, Сизнингча?
Марат Зоҳидов:
Тергов ҳужжатларида худди шу ҳақда ёзилган. Аммо, уларнинг фикрлари
нотўғри. Чунки аксар аҳолиси мусулмон бўлган Ўзбекистондек мамлакатда
Қуръон ва Пайғамбарни ҳақорат қилувчи спектакл қўйилиши мумкин эмас.
"Қуръонга Тақлид" Пушкин ижодида ҳам бор. Марк Вайль талқинида ҳам
жамиятдаги қусурлар ва уларга қарши Қуръоннинг кучи кўрсатилган. Яъни,
Қуръон бу ерда қайтага ахлоқ тозалиги учун курашади, деган фикр келиб
чиқади. Мен, масалан, у ерда бирон ҳақорат кўрмаганман. Аммо агар
ҳақоратомўз ишора бўлганида ҳам, маҳкамага шикоят билан мурожаат қилиш
керак эди.
|