Оврўпода Хавфсизлик ва Ҳамкорлик ташкилотининг айтишича, июн ойидаги этник низолар ортидан Қирғизистондаги вазият ўта беқарордир ва аҳоли орасида сайловлар янги зўравонликларни келтириб чиқариши мумкин, деган хавотирлар кенг тарқалган.
Июн ойида Қирғизистон жанубида кечган бир неча кунлик миллий низолар юзлаб кишиларнинг умрларига зомин бўлганди. Зўравон тўқнашувлар сабаб минглаб кишилар ўз турар-жойларини ташлаб чиқишга мажбур бўлишганди.
10 октябрга режаланган сайловлар билан Қирғизистон Марказий Осиёда илк парламент бошқарувини қарор топтирмоқчи.
ОХҲТининг муваққат ҳисоботида айтилишича, Қирғизистонда сайловолди кампаниялари ўта рақобатли кечмоқда ва 29 та партиянинг барчаси бемалол, бирор бир йирик можароларсиз ўз амалиётларини олиб боришмоқда.
Бироқ ҳисоботга кўра, "Инсонларнинг бедарак кетишлари ва зўравонликларга оид хабарлар манзарасида хавфсизлик билан боғлиқ умумий вазият жуда танглигича қолмоқда".
Ҳисоботда урғуланишича, айниқса, Қирғизистон жанубида тангликлар давом этиши ва бу каби вазият сайловчиларни, асосийси, ўзбекларни овоз беришдан қайтариши мумкин.
Халқаро ташкилотга кўра, "Қирғизистонлик масъулларнинг хавфсизлик кучлари сонини ошириш йўлидаги саъй-ҳаракатларига қарамасдан, воситачилар сайловлар билан боғлиқ зўравонликлар эҳтимолини назардан соқит этишмаётир.
Ўзбеклар ва сайловлар
Қирғизистон Президенти Роза Ўтинбоева яқинда Қирғизистон жанубига қилган сафари давомида парламент сайловлари чоғида аҳолининг хавфсизлигини таъминлаш, ҳар қандай эҳтимолий оммавий тартибсизликлар ва миллий низоларнинг олдини олишга ваъда берганди.
Бироқ ОХҲТининг маҳаллий намояндаларнинг сўзларига таяниб айтишича, июн ойидаги этник низолар юзасидан янграётган кескин ўзаро айбловлар ва айрим партияларнинг миллатчи мазмундаги чиқишлари ўзбекларнинг сайловларда овоз беришларига тўсқинлик қилиши мумкин.
ОХҲТига кўра, сайловларда иштирок этаётган барча партиялар ўз номзодлари рўйхатига миллий озчилик вакилларини киритишга оид қоидага амал қилишган.
Аммо 29 та партиядан бор-йўғи 6 таси бу каби номзодларни сайловларда ғолиб чиқишлари мумкин бўлган даражага қўйган, холос, дейди халқаро ташкилот.
ОХҲТ аъзо давлатлардан парламент сайловларини қисқа муддатга кузатиш учун Қирғизистонга 300 нафар кузатувчиларини юборишни сўраган.
Аммо халқаро ташкилотга кўра, "Июн ойидаги миллий низолар сабаб, айниқса, ўзбеклар орасида масъулларга ишончсизлик ҳисси ҳукмрон".
Қирғизистонда 27 июн куни бўлиб ўтган референдумда эса, Ўтинбоева хонимнинг парламент бошқарувига ўтиш режасини дастаклаб, 90 фоиздан ортиқ сайловчилар иштирок этишганди.
ОХҲТ сайловлар ортидан омонат тинчликни сақлаш учун Қирғизистон жанубига 52 нафар қуролсиз полиция назоратчиларини юбориш режасида. Аммо халқаро ташкилотнинг ушбу ҳаракати маҳаллий қирғиз жамоаси аксариятининг қаршилигига учраб келмоқда.
