"Етар” навбатдаги фитнадан бошқа нарса эмас
Тўлқин Қораев
Ўзбекистон Инсон Ҳуқуқлари Жамияти аъзоси
Ўзбекистонда инқилоб бўладими? Бу савол кейинги вақтларда ўзбек муҳожиратида, ҳамда ватанда қолаётган сиёсий мухолифат учун муҳим бир мавзуга айланди. Гарчи бу борада баралла баёнотлар, чақириқлар эълон қилишиниши кўзга ташланмаётган бўлсада, мамлакатдаги сиёсий вазиятни мусбат томон ўзгартириш лозимлиги ҳақида фикр қилувчилар кўпайиб бормоқда. Бу албатта, эртами, ёки кеч, Ўзбекистонда ҳам диктатуранинг ағдарилишига олиб келади. Савол туғилади: қачон? Мана шу қачон балки эллик йил давом этар, балки юз йил. Лекин аниғи шуки, шу кечаю кундузда, араб мамлакатларидаги инқилоблар фонида бундай воқеълик содир бўлмайди.
Шу йил бошидан бир қатор араб мамлакатларида диктаторлик режимларига қарши халқ ғалаёнлари, ҳаттоки фуқаролик урушларининг содир бўла бошлагани кўплаб мустабид режимларнинг ўтакасини ўн қилди. Масалан, Тунис ва Мисрда мустабид ҳукумат қувилган бўлса, Ливия, Сурия, Яманда халқнинг ҳукмдорларига қарши кураши ҳамон давом этаяпти. Баҳрайин ва Уммон султонлигида эса бу сингари чиқишларга барҳам берилди. Бунга Саудия Арабистони қуролли кучларининг аралашуви натижасида эришилинди.
Аммо бу режимларнинг ўз халқлари устидан қозонган бу "ғалабаси” мутлақ ғалаба эмаслигини айни мана шу мамлакатларнинг ҳукмдорлари ҳис қилиб туришибти. Барибир, эртами, ё кеч, халқ тағин ўз ҳуқуқларини талаб қила бошлаши аниқ. Шундай экан, уларнинг (режимларнинг) ҳозирча қўлга киритиб турган бу "ютуқлари” болта келгунича кунданинг дам олишига ўхшаб кетади. Чунки дунё ўзгараяпти ва тағин қандайдир ярим аср ичида ер юзида бирорта бўлсин диктаторлик режимлари қолмайди. Халқ иродаси асосий куч бўлиши муқаррардир.
Собиқ Совет иттифоқидан ажралиб чиқган Марказий Осиё ва Кавказ орти мамлакатларида, ҳамда Белорусияда шу кунларгача қаттиққўл диктаторлик режимлари сақланиб қолинаяпти. Совет Иттифоқдан ажралган бошқа мамлакатларда эса нисбий демократия кузатилинади, холос. Ҳар неки, борига барака берсин экан. Аммо зўрдан ҳам зўр чиқади деганларидек, бу қаттол режимлар орасида ҳам қайсиларидир юқори даражада бўлса, қайси бирларидир қуйироқдан жой олишган. Улар орасида шубҳасиз, энг юқори даражада коррупциялашгани ва энг мустабиди, ҳамда ўз халқига қарши энг аёвсиз қатағонлар ўтказиб келаётгани – бу бизнинг ватанимиз Ўзбекистон ҳукуматидир.
1991 йилда мустақиллик шабадаларидан маст бўлган бу халқ ўзининг бўйнига Ислом Каримов раҳбарлик қилаётган жиноятчи тузум сиртмоқ солганини пайқамай ҳам қолганди. Балки пайқаган бўлсада, унга аҳамият беришни ҳам истамагандир. Мустақилликнинг илк йилларида куйланган буюк келажак ҳақидаги қўшиқлар ҳам бугун унут бўлди ва кўз ўнгимизда бу ватан борган сайин тубанлашиб бораяпти. Мана бу эса биз эришган "ғалаба”, биз эришган натижа!
Натижа шуки, ўзбек деб аталмиш миллатнинг номи дунёда хор бўлди. Уни истаган куйга солишмоқда. Натижа шу бўлдики, унинг қалбига қўрқув кирди ва бугун у курашга ҳам ярамайдиган бир абгор ҳолга келди. Ҳа, ўзбеклар кураша олмайди ва уларга озодликнинг умуман кераги ҳам йўқ. Ўзбекларимиз қамоқхоналарда, танфурушликда, қулликда ва ҳакозо ва ҳакозо "соҳаларда” – фақат ва фақат тирикчилик ташвиши билангина банд бўлиб қолишди. Ўлмай турсалар бўлди, шунинг ўзи катта бахт.
Бизда шундай бир нақл бор: "тирикчиликнинг айби йўқ”. Шунга кўра, нимаки қиларканмиз, ҳаммаси тирикчилик учун бўлиб қолди. Ўша танфурушлик ҳам, порахўрлик ва кейинги вақтларда тез-тез урчиб бораётган судхўрлик ҳам, борингки, рўзғорга "қут-барака” киртадиган нимаики бўлса, ҳаммасига "тирикчилик” муҳрини босиб олиб, ҳалол билан ҳаромни фарқлай олмайдиган даражага тушиб қолдик. Мана шу тирикчилик баҳона, кимлардир мухолифатчи ёки ҳуқуқбон бўлиб олаётганига нима дейсиз? Ёки МХХ (Миллий Хавфсизлик Хизмати) ва ички ишлар органларига чақимчилик қилиб пул топиб тирикчилик қилаётганларни қандай қилиб оқлаш мумкин?
Энди ўзимизга ўзимиз савол берайлик: ҳар бир ишида ўзига манфаат кўзлайдиган одамлардан иборат бўлган оломон инқилоб қилишга қодирми? Жавоб эса, шубҳасиз шундай: йўқ, қодир эмас!
2 апрель кунида "Янги дунё” номи билан аталадиган машҳур сайтда қўйилган бир хабар кўпчиликнинг диққатини ўзига жалб этди (http://yangidunyo.com/?p=18216). Рус тилида ёзилаётган бу хабарда айтилишича, қандайдир биров билмаган ва эшитмаган "Етар” ташкилоти Ўзбекистонликларни ҳам худди араб ўлкаларидаги каби, диктаторлик режимларига қарши курашга чорлабти ва шу йилнинг 1 июлидан Ўзбекистон пойтахтида норозилик монифестларини бошлашини ҳам билдирибти. Савол туғилади: нима учун апрелнинг бошидан бундай улкан режа ҳақида маълумот тарқатилинаяпти экан? Мақсад нима, норозиларни тўплаб олишми, ёки ҳукуматни тайёргарлик кўриб қўйишга ундашми? Тунисдан бошланган инқилобий ҳаракатларнинг қай бирида шу зайлда, уч ой олдин эълон қилинганди?
Ҳар қандай кураш ҳам қўққисдан бошланади ва мана шу тасоддифийлик кўп ҳолларда муваффақиятни кафолатлайди. Шу ўринда 2007 йилда ҳам шу сингари бир хабар тарқатилинганини эслаб ўтайликчи. Ўшанда ҳам биров билмаган "Исломий Жиҳод Иттиҳоди” деб номланадиган ташкилот Ўзбекистонда куфр тузумини ағдаришга киришини ваъда қилганди. Бу йўқ ташкилотнинг "кураши” мамлакатда ўтказилиниши кутилинаётган "президентлик сайлови” деб номланадиган тадбир олдидан бошланганди.
Маълумингизким, Ўзбекистонда сайлов каби сиёсий тадбирлар бошланаркан, унинг баробарида қатағонлар бошланиши ҳам одатга айланган. "Исломий жиҳод” ташкилотига "аъзолиги” учун қанча мусулмонлар қийноқларга тутилди, қамалди, қирилди, бунинг ҳисобини бугун режимнинг ўзи ҳам билмайди. Бу йўқ ташкилотнинг йўқ кураши эди ва бу режимга дунёни ўз ёлғонларига ишонтириш учун зарур эди.
Лекин бу сафарчи? Бу сафар мамлакатда бирор катта сиёсий тадбир ўтказилмаяпти, бироқ қандайдир бир шубҳалик "Етар” ташкилоти эълон бераяпти.
Гап шундаки, Ислом Каримов ҳукумати кўплаб диктаторларнинг бошига етаётган инқилоблардан ташвишга тушгани рост ва шу сабаб ҳам, норозилик тўлқинлари бошланиб қолгудек бўлса уларда иштирок этиши мумкин бўлган одамларни қамоқ лагаерларига жўнатишни режалаб олган. Бу сафар нафақт диндорлар, балки динсиз бўлган мухолифатчилар борми, ёки инсон ҳақлари курашчиларими, ёинки, шунчаки "норозиман” деб баралла айта оладиган кимсаларми, - уларнинг ҳаммаси "Етар” террорчи гуруҳига аъзоликда айбланиб қамоқларга ташланади. Уч ойлик муддат айни мана шу қатағонларни кўзлаб ўрнатилинган муддатдан бошқа ҳеч нарса эмаслиги кундай равшан.
Шундан келиб чиқиб айтиш мумкинки, "Етар” ташкилоти – бу Ўзбекистон МХХ нинг ўзи. Дунёда кечаётган инқилобий ўзгаришлардан ташвишга тушган Ислом Каримов ва унинг ҳукумати эртага қаери қичиб қолиши мумкинлиги олдиндан билиб туриб, ўша жойини қашлаб қўйяпти. Демак, Ўзбекистон халқи репрессияларнинг навбатдаги тўлқини олдида турибти. У яқинда бошланади.
Энди эса яна бир катта савол: нега биров билмайдиган "Етар” ташкилотининг фитна хабарини "Янги дунё” сайти эълон қилди экан? Ахир бу хабар бошқа бирор сайтда беримаган ҳам
|
