Турлибеков Ёдгор
Иккинчи қисм
(ЎХХнинг келажагига яхши ният билан ёзилган)
Марказ Тошкентнинг ахбортлари эшитилмасин учун бир хафта олдин ҳаммаёқни тинтув қилиниб, барча ҳарбий ва ички ишлар қўшин аскарларнининг қўл телефонлари ва ҳарбий бўлинмадаги телевизорларгача йиғиштирилиб олинган эди.
Чунки оддий бу аскарлар хеч нарсани билишмаса, уларнинг қуролланиб кўчага чиққанларида, нима айтсак бажараверади, кимни от десанг отаверадида, деган оллигархлар.
Бу вилоятдаги кучлар кўчаларга чиқмадилар ҳали, халқ ўзининг кундаги нонини топиш, ва рўзғор ғами билан ҳамишадагидай банд эдилар. Бунинг хам хабари етиб келди Тошкентга, вилоят радио ва телевизион эшиттиришлари программаси фақат киносериалларни тинмай кўрсатишарди, алоқанинг вилоят раҳбари Исроилов Хушвақт оллигарх Олимдан бирор "совға” олгани билиниб турарди.
Бу ерда ҳам оллигархларнинг олғирлигига қаранг, Жанубдаги Ўзбекистон Ислом Харакати қўшинларига қарши қуролланган ёшларнинг ўз полковник ва генераллари ўзгариб, уларнинг солдатлар билан эрталабги учрашувлари қандай шармандали ўтганидан уларнинг иккиси ҳам ҳарбий кишилар эмаслигини пайқагандилар.
Маҳаллий хизмат қилаётганлар бугунги келган янги қўмондоннинг иккови ҳам ўша ерлик пулдор йирик мафия ва нарко баронлар эканини айтишди.
Йигитлар шундоқ ҳам ўзларининг Алишер деб танилган боксер босларининг буйруқларини бажарар эдилар.
Хамма ўз номларини ёзиб қўйилган БТР, мотоцикллар ва машиналарига ГСМ дан ёғ ва бензинларга тўлдириб ва чангларини артиб жойларига қатор қилиб қўйишганди. Олимжон Ичкарида офицерлар билан нималарни узоқ гаплашиб чиққандан сўнг бирма бир техникаларни айланиб шуларнинг ҳаммаси ўзиники эканига ичида қойил қоларди.
Олимжон ака ва Мўмин акалар офицерлар казармасидаги жангчилар билан саломлашиб кетмоқчиман Алишер деди. Ҳаммамиз шошиб сафландик, ёнидаги минбардаги тайёр микрофонга гапирмасдан Олим ака шундоқ бақирариб кетди. эди. Уларнинг ҳарбийча кийингани билан асло ҳарбий эмаслиги билинса, бунинг устига ўзларини йўқотиб, ховлиқиб қолган эдилар, ва ниҳоят тилга кирдилар:
Хе укалар, бугундан бошлаб Ҳаммангиз менинг айтганимни қиласизлар, мен йўғимда эса Алишержоннинг айтганидан чиқмайсизлар, ҳаммангизга маош минг доллардан, келишдикми?
Алишержон унвонинг нима эди сенинг? Бу ёққа чиққин кимсан ўзинг, офицерларинг мақтаб юборди, бир кўрай сани.
Катта сержант деди, ўртага чиқаркан, Алишер.
Йўқ буни бугун тез ўзгартаман, деди Олимжон ака, ёнида турган иккинчи мафиоздан ясалган геенералга кулиб. Сиз хозирдан бошлаб катта лейтенатсиз гап тамом, маошингизни тўғрилаймиз, аммо шуни билингларки, гапимни иккита қилганларни ўша ерда Алишернинг ўзи отиб ташлайди, бизда тартиб қаттиқ бўлади!
Истамаганларга йўл очиқ кетаверсинлар, биз ялинмаймиз ундай хотинчалишларга, дер экан, қўли билан жой кўрсатиб анави ерга туринглар кетувчилар, аста секин 7 ёки 8 йигитлар Олим ака кўрсатган жойга сафланалилар.
Бирданига Олим аканинг афти бурушганини кўриб хеч ким чиқмай қўйди, қани эртароқ йўқолинглар бу ердан чиқинглар ва қайтиб уларни қўйманглар, деганидан сўнг йигитлар қўрқа писа кўча томон қадам ташлайбошладилар.
Бирдан Алишернинг: орқага қайтинглар! Деган буйруғидан кетувчилар таққа тўхташди. Жаноб полковник! Узр, уларни кечиринг, мен улар билан ўзим гаплашаман, дегандан сўнг ўзига келган полковникнинг чехраси очилиб, ҳаммага ютуқлар тилаб, мерседесларида қаёққадир йўқолишдилар.
Сасиган бойликларини сиғдиролмаган бойваччаларнинг пайтдан фойдаланиб, ўз худудларига хон бўлиб, Ўзбекитондан ажралиб чиқишни ҳаёл қилиш, шундай йигирма биринчи асрда қарангда.
ИИБ ва МХХни ва унинг жангчилари ва қуроллари билан бир бир кунда кўтара сотиб, бу ерда бизга энди кун йўқ деб ҳисоблаган, хақиқий генерал ва полковникларимиз қаердандир вертолёт чақириб чамадонлари билан бола-чақаларини вертолётга зўрға сиғдириб Жанубга қочдилар.
Уларга мазали палов дейсизми, сихли кабобу, тандир гўштлар тайёрлаб берувчиошпаз Ғанижон ака ғўлдираб: биласизларми улар тўппа тўғри генерал Дўстимни излаб кетдилар охири нима бўлишини билмадим, энди кетди кетдида, деди яна Ғанижон ака.
Аскар болалар роса бир кун ишсиз ётдилар, бир бало қилиб кимдир яшириб қўйган қўл телефонини топиб Алишерга беришди. У шунча уриниб Тошкентга ўзининг Қўқонига телефон қилиб тушолмади телефонлар станцияси ишламас эди.
Эртаси куни уч тўрт оофицерлардан ҳам иккитаси йўқолиб қолишди, тонг саҳардан биров келиб Алишердан сўраб икки солдатни олиб кетди. Алишер Ҳаммани йиғиб: ўқ дори, қуролларни жойлаштирдингларми, яшанглар, қани бекор ўтирмай яхшилаб соқолларинги олиб, ювининглар.
Худо ҳоҳласа йўлга чиқадиганга ўхшаймиз, дея қисқа қилиб Алишер. Кеч ҳам кирди ва эрталаб кетишган болаларнинг икковлари ҳам соғ кириб келишганидан ҳамма хурсанд.
Уларга Олимжон аканинг орқа ҳавлисидаги чордоқдан 3 катта қопларни туширтирган ва қараса бир хиллари 25, 50, 100 сўмлик яп-янги анча йиллар ётган Ўзбекистон пуллари экан, кейинги қопда фақат ва 200 500 сўмликлар бор экан.
Бизларнинг аввал Ғанижон акам қорнимизни тўйғазди ва ишларинг яхши, деди. Учта дарвозадан КАМАЗ машиналари нимани қайси складларга туширишни Олимжон аканинг ёрдамчиси тошкентлик Зуфар ака ҳал қиларкан.
Бу ерга бир нарса топширилса, қайтишда яна бошқа нарсаларни олиб кетишадиганга ўхшайди.
Бизни пул санатишга олиб келишган экан, уни ҳам қандай санаш ва ёзиб боришларгача Зуфар ака тушунтирдилар, ишланглар йигитлар, ўғрига ўхшаб хар нарсага қарайвермасдан тез ишланглар дедилар Бу ерда камералар бор. Биз бир ертўлага ўхшаган ерда стол стулларда ўтириб ишладик.
Қўлимизда дафтарга хар пачкани ёзиб борсак кўп пачкалар йиртилиб аралаш қуралаш пуллар эди улар.
Хар ким ўз санаган пуллари пачкаларга ўз қўлини қўяр, нотўғри бўлса кейин жавоб берасан эмиш. Бир амаллаб икковмиз кечгача пулларни зўрға санаб битирдик, пул санашдек ишдан қийини, йўқ экан дунёда.
Бизлар астагина Олим аканинг бизларни сотиб олгандан сўнгги қолган майда чақалари бўлса керак деб кулишдик. Хе биласанми, у наркобарон наркотикларни КАМАЗи билан Афғондан Россияга ўтказиб соққаларини олиб турадиган одам, аммо у хизматчиларини бегона узоқ шахарлардан олади дейишади.
Бизлар энди нима десанг, минг долларни олиб у киши нима деса бажараверамизми, оғайнимга савол бердим қизиқиб.
Биласанми сен дарров ухлаб қолдинг, кеча водийликлар анчагача ухлашмади.
Улар айтишдики, бунга ишонманглар, бу шайтоннинг урғочиси ойига ўн доллар ҳам бермайди. Халқимиз қурбонсиз янги давлатимизни сақлаб қолиши учун курашаётган экан унга албатта қурол керак ва бизлар униб турган қуролларимизни Тошкентга албатта етказиш керак, деди у.
Алишернинг шундай деганини эшиттимку, ҳайрон бўлиб анграйиб қотиб қолибман. Яна у айтдики, бу пихини ёрган ифлос бир амаллаб афғондаги толибонгами қуролларни ва бизларни ҳам пуллаб юбораверадиганга ўхшайди.
Бир харакат қилиб автоматлари бор хамма сандиқлардаги Калашниковларни ўқлари билан ортиб олсак, марра биздан деяверинглар, бизларни хеч ким тўхтатолмайди.
Олим полимингизга қарамай шу ердан чиқиб олган заҳотиёқ Олим аканинг менинг командам билан Тошкентга олға! Дейман деди Алишер.
Ниҳоят Алишернинг кўнглидаги пайт келди, бугун ҳаммаёқни тозалайвериб ялтилатиб ташладик, ётганимиз ётган.
Кечки овқат ейилгандан сўнг акт зали очилиб ҳамма залга таклиф қилинади.
Жим юрган уч офицер ҳам бундай "жинни ҳолат”дан безор бўлишганми уйларига кетиб қолишибди, бу янгилик биринчи бўлса диққат катта янгиликни эшитинглар: Ўзбекистон озод қилинибди ва хақиқий мустақиликка эришибмиз, Каримов ишдан бўшатилган Алишеринг бу сўзлари тугамасдан йигитларнинг ура, қойил, деган сўзлари қулоқларни қоматга келтирди.
Йигитлар бир-бирларини қучоқлашиб ўзбекчасига табриклашарди, шунчалар орқада қолиб кетибмиз экан? Ҳаммасига Мўмин билан Олимжон галваслар сабабкор, меннинг айтганим айтган деса, анчагина нарида бир йигит улар галвас эмаслар қарийиб вилоятни бус-бутуни билан шуларга топшириб юборган бизлар галваслармиз, дейишди.
Бирдан кўринмай қолган Алишер буёққа келинглар икков чоп деб оффиснга кириб кетдилар ва улар яна қувончлари ичига сиғмасди.
Бекорга бақирманглар вилоят телефон станцияси ишламаётир, уни менимча бир бало қилиб бузишган.
Уларнинг қўлидаги иккала яшчик бири қўл телефонлари, иккинчиси зарядкалари кўринади. Алишер: Телефонлар қайсиси кимлигини аниқламгунча уларнинг бирортаси берилмайди, сўнг менинг бошимни қотирасанлар, берилмайди гап тамом! Негадир нимагадир унинг кўнгли ғаш бўлиб қолди хечнарса ёқмайди, ахир у айтган янгилик байрам эмасми, деб пўнғилларди биров.
Анчагина нимадандир эзилган Алишер бирдан йигитларни бўлинма қўшинлари йиғилишадиган ерга бориб сафланинглар! деб буюрди. Казармага ҳам айт тез чиқишсин! деди у бақириб, ҳамма югуриб чиқиб кетди. Ҳамма сафланган, кеч кириб келмоқда Алишер микрофонни қўлига олиб, Тезкор махсус бўлим жангчилари, телефондан кечадан бери кўп уриниб, икки уч ердан аниқ маълумот олдим.
Хуллас тонг отгунча техникаларимиз ёрдамида Самарқанд вилояти худудига ўтиб телефон орқали албатта Тошкент билан боғланамиз, вазиятни айтиб нима қилишни улардан билиб оламиз
Фақат шундай қилиш керак, деб ҳисоблайман. Шу билан қисмнинг менга итоат қилувчи старшина ва сержантларидан ўзимга сохалар бўйича янги командирлар тайинлайман ва кечки оақатдан сўнг номи чиққанлар бўлинманинг штабига соат 9,00 етиб боришларингни буюраман деди виқор билан.
Яна шуни маълум қиламанки, бўлимамиз алоқа воситаларининг аварийний ишлаши керак каналарнинг, спутник орқали алоқа ва барча навигацион қурилмаларининг энг керакли ерлари вилоят алоқаси инспектори ва биздаги бўлинмамиз алоқа бошлиғи майор Субханов томонидан бугун учинчи кун эмас, бир ҳафта олдин олиб кетилганини аниқладик.
Буларни анқов офицерларимиз билмаганлари ҳолида энг махфий томонларимизни вилоят граждан алоқа ходимига Субхановнинг очиб бергани катта жиноятнинг содир этилганидир.
Иккинчи офицернинг марказга барча ишларимизни шахсан ўзим марказга етказаман деганди, у кишидан ҳам хабар йўқ. У ердан албатта қандайдир авиация аралашган шошилинч чора кўрилса керак, хайрлашиб: ўзингизни, бўлинмани асранг, кеч соқчиларни кучайтиринг, деб кетганича улар ҳам жим.
Мени қийнаётгани, нега жимлик бунча давом этаётганига ҳайронман. Майли бугунни ҳам ўтказайлик.
Энди барча жангчиларни янги ва аниқ хабар билан табрикламоқчиман: Ўзбекистоинмизни янги вақтинча хукумат бошқармоқда, Каримов анча бўлган истеъфо берганига. Жангчилар нафасларига тўйиниб Ура, Ура деб ҳайқиришиб бир-бирларини қучоқлаб табриклашди.
Яна Алишернинг командаси янгради: ҳаммаларингга Смирнооо! Шунча янгиликлардан анчадан бери алоқа ишламай ҳатто бизлар информациядан узилиб қолганмиз уят!
Арзимаган қандайдир ифлос пулдорларнинг ҳийласига шунчалик учиб қолганимиз, бизга келажакда булар сабоқ бўлиши керак. Нега оллгархни бошлиқ қилиб унинг айтганларини қилиб ўтирибмиз, Мўмин пўмин сотқинларни ўша куниёқ қамоққа олиш ёки отиб ташлаш керак эди.
Хозир кечки овқатга тарқалинглар!!!.
Кечки овқатдан сўнг янги бўлажак командирлар штабга йиғилишдилар. Улар Алишер билан баҳсга ҳам киришиб, ўз муаммоларни очиқ-ойдин гапиришиб турганда, асосий кириш дарвозасига қўйилган соқчининг кириб хавлиқиб Алишерга рапорт берди: сизни чақиришаяпди, Тошкентданмиз дейишди, улар кўпчилик.
Саҳнадан сакраб тушган Алишер тез пистолетини қўлига олиб чопганича чиқиб кетади.
Бу гапларни тушунмаган йигитлар хавлиқа бошладилар:
Билдингизми кечаги гапларни Олим акага сотишибди, ким экан аххх! Билсам пачағини чиқарар эдим. Яна биров: эй пул санаган сотқинлар, кеча сиздан бўлак хеч ким бу ердан чиққани йўқ, сиз сотқинсизлар деб, улгурмасдан ташқаридан тўпирлашган одамлар келаётгани эшитилди.
Ана келишди, қуролланиш керак, яна биров бақирди: светлар ўчирилсин! Ҳамма ётсин! Командаси янграб, зал зимистонга айланганди.Зал эшигини ичкаридан илиб улгурган йигитлар, Алишернинг босиқ очинглар тез, Тошкентдан меҳмонлар келишди” дейиши билан, светлар ёниб эшик очилди.
Бир сочига оқ оралаган киши янги демократик "Ўзбекистон Халқ Харакати”нинг вакили деб, гувоҳномасини кўрсатгандан сўнггина залга қадам ташлайди.
Унинг ортидан ўттизга яқин сафдошларимиз киришганидан хурсанд эдик бизлар. Оқ соч ака минбарга яқинлашади:
Дўстлар! бизлар янги хукуматнинг тезкор гуруҳимиз деди у. Гапнинг тўғриси инструкцияни бузмай, формасиз бўлак-бўлак келдик, агар формамиз бўлганда бу ердаги постлардагилар бизларни аллақачон нариги дунёга жўнатишаркан.
Қисқача информация берсам, вилоятингиз билан умуман алоқа узилиб, Тошкентга жавоб йўқолди, аллақандай эмас, ҳаммага таниқли пули кўп оллигархларингиз Олим яна Мўмин акалариз бор экан. Бутун вилоятнинг ҳамма орган кучларини уларнинг энг катта раҳбарларининг буйруғи билан бир ерга мажлис бўлади деб йиққан офицерлари уларни қуролсизлантирилгандан сўнг ҳаммасини қамаганлар.
Қолганларга бу кундан бошлаб командирларинг шу киши бўлади деб, УВД нинг бошлиғи Олим акани кўрсатган. Ана шундай аҳвол билан сизларнинг бошлиқларингиз ҳам вилоят бўйича ўз кадрларини қамаб, кўчадагиларни оллигархларга топшириб, сўнг улар қочиишмоқчи бўлганлар. Чегарада вертолёт қўнишга мажбур қилиниб, улар қўлга олинган ва уларнинг тергов ишларини Тошкентла шахсан Рустам Иноятов олиб бормоқда.
Бирдан штабни қарсак овози босади. Қўли билан ишора қилиб қарсакни тўхтатаркан, давом этдилар: Бу дегани неча йиллардан бери алданган халқни яна алдаб, республика билан алоқани атайин узиб, жавоб бермай, бу ерда ўзларининг мустақил хонликларини тузишмоқчи бўлганларнинг иши.
Олимжон ака сизларга бугун келиб, ўз ишончли қариндошларидан бирини бошлиқ қилиб, сизлардан халқимизга қарши ва ўз ватанимизга қарши жангарилар тайёрламоқчи экан.
Қаранг унинг қанчалик тирмизак эканига, у вилоятдаги шахарлар ва катта идора раҳбарларининг, бутун райондаги ҳокимиятлар идораларининг телефон алоқаларини узиб, ҳатто теле ва радиоканалларини ҳам уздириб ташлаттиришга эришган.
Кеча кирмоқчи эдик олдингизга, муҳим иш ва топшириқларни бажариб бўлиб, мана энди палов ейишга келдикда деди, қарсаклар чалиниб атрофдан, майли палов айлансин сизлардан, бош устига, деган товушлар эшитилади.
Бизлар паловга арзирлик икки ишни бажардик Алишержон, биринчиси УВДнинг бошлиқларини ва кадрларини озод қилдириб ва хеч нарса бўлмагандай ўтирган бемалолларни текшириб уларнинг ҳаммаси Олим аканинг яқин қариндошлари эканини аниқлаб, уларни ҳам тутиб қамадик.
УВД нинг юздан ортиқ командир ва офицерларини хечким билмас ердаги боксларга тиқиб ташланганларни озод қилдик, керак бўлса яқинларда улар сизлар билан қўшилиб ишни бошлайсизлар.
Шу ишларнинг асосий ташкилотчиси Олимжон ва Мўминжон акаларингизни ҳам кечга бир гўзалникида қойилмақом қилиб ушладик, у кишиларни кучайтирлган бир взвод қўриқламоқда, Эрталаб уларни Тошкентга жўнатамиз, Рустам Иноятов ва Баҳодир Матлубовларнинг ўзлари уларни сўроқ қилишмоқчилар.
Олим акангизнинг Зуфар деган ёрдамчиси туфайли жанговар қурол ва ўқ дорилар сақланадиган катта омборга ҳам эрталабгача қоровул қўйдик, эрталаб улар керакли ерга ташиб келтирилади.
Паловдан бошлангани учунми гапимиз шу ерда тўхтаб қолди? Қани палов? Ҳамма кулади. Ҳаммамиз бўридай очмиз. Алишер: ака ошпаз болаларга тез ҳаммамизга етадиган ош қилинглар деб буйруқ берворганман.
Зални гулдурос қарсаклар босиб, уни Алишер тўхтатди, у микрофонларни қўшди ва пуфлаб юриб симсиз ишлайдиган микрофонни қўлга олиб гапга тушиб, кетди:
Сафдошлар! Меҳмонларимиздан ҳаммамиз ўрнак олишимиз керак, қаранг 30 одам бутун узиб қўйилган телефонларгача халқни Тошкент билан гаплашадиган қиляпдилар экан. Микрфонни Алишердан олиб меҳмон: у янгилик паловдан сўнг айтиладида! Дедилар, яна зални кулги босди.
Сизларга ташаккурлар бўлсин сафдошларимизни қамашганидан бизнинг шу ерда туриб хабаримиз йўқ. Аммо буларни сизлар Тошкентдан билиб келибсизлар, яна бизнинг ёрдамимизсиз қамоқдаги икки юзга яқин офицерларимизни озод қилиб, яна Олим ва Мумин акаларни ҳам тутиш хазил эмас, ўша куни тилидан бол томишини қаранглар уларнинг, 1000 доллардан маош тайинлаб кетди.
Ошпаз Фурқат шошиб келиб рапорт топширди: палов тортилишга рухсат сўраб келдим. Алишер аралашди: хозиргина буюрган эдимку ошинг хом эмасми ўзи Фурқат? Фурқат: командир шунча яхши хабарлар, айниқса республикамиз озодлиги ва бу меҳмонларнинг келишига барибир эрталаб палов бўлсин деб буйруқ беришингизни билиб, куни бекор ўтаётган йигитларга савзи тўғратиб қўйгандимда командир.
Алишер казармани ҳам чақиринглар ошга! Деб буйруқ берди. Шундай қилиб олдиндаги ҳамма кўз тиккан кўп номзодли сайловгача республиканинг "Халқ Харакати” ўз олдига режалаштирган асосий ишлари қарийиб бугун тўла амалга оширилди десак ҳам, бўлаверади. Ошга марҳамат, биродарлар!
Турлибеков Ёдгор
|
