Freedom House: Ўзбекистон 'энг ёмон ўнталик'да қолмоқда
"Фридом Хаус" минтақадаги нисбатан эркин Қозоғистон ва Қирғизистонни "эркин бўлмаган", Ўзбекистонни эса энг ёмон ўн давлат
қаторига киритган.
Дунёдаги 194 давлатдаги сиёсий эркинликлар ва фуқароларнинг озодлиги даражасини ўрганган АҚШнинг нодавлат ташкилоти, учинчи
йил кетма-кет собиқ совет давлатларидаги вазиятнинг кескин ёмонлашганини қайд этмоқда.
Жумладан, охирги йилларда "нисбатан эркин" деб келинган Россия, Қозоғистон ва Қирғизистон бу йил "эркин бўлмаган давлатлар"
рўйхатига киритилган.
Минтақада энг ёмон вазият Ўзбекистон ва Туркманистонда.
Бу икки давлат бир неча йилдирки, кетма-кет дунёнинг эркин бўлмаган энг ёмон ўн давлати рўйхатидан ўрин олиб келади.
Собиқ совет давлатларидан фақат Латвия, Литва ҳамда Эстония "эркин давлатлар" қаторида.
1974 йилдан буён дунёдаги эркинликлар даражасини тадқиқ этиб келадиган "Фридом Хаус" 2009 йилда жаъми 40 давлатда вазиятнинг
ёмонлашганини қайд этган.
'Ёмонларнинг ёмони'
"Фридом Хаус" ҳисоботида Ўзбекистон ва Туркманистон "ёмонларнинг ёмони" деб таърифланади.
Шу жиҳатдан ташкилот чоп этган ҳисобот Ўзбекистонда вазият яхшиланаётганини айтган Оврўпо Иттифоқи мулозимларининг баёнотларига
зиддир.
Иттифоқ Ўзбекистонда "илгари силжиш" кузатилганини айтиб, ўтган йили Андижон воқеаларидан сўнг жорий этилган жазо чораларини
бекор қилган эди.
Сўнгги пайтларда Брюссел билан Туркманистон ўртасидаги борди-келдилар ҳам кўпайган.
Би-би-си Ўзбек хизмати билан суҳбатда "Фридом Хаус"нинг тадқиқотлар бўлими раҳбари Кристофер Уокер ушбу тафовутни сиёсатчилар
ва ҳукуматларнинг ёндошуви билан тушунтиради.
"Ҳукуматлар муайян стратегик муҳим нуқталарга эгалар. Оврўпо Иттифоқи ва Америкада Ўзбекистон ва Туркманистон билан мулоқотга
киришиш борасида сиёсат белгиловчилар бу нуқталарни инобатга оладилар", дейди у.
Кристофер Уокерга кўра, ғарб ҳукуматлари ҳозирда ўта репрессив давлатлар билан конструктив иш юритиш йулларини топиш мақсадида
"қани, нима булар экан, нима ёпишади-ю, нима ёпишмайди", дея деворга нарса отиб кўришмоқда.
"Бу
мулоқотлар мобайнида кўпда кўтарилмаётган масала бор, у ҳам бўлса, бу
тузумларнинг ўз фуқароларига шафқатсиз муомала қилаётганларидир", -
дейди Кристофер Уокер.
Унинг айтишича, Ўзбекистондаги аҳвол сўнгги тўрт йил ичида янада ёмонлашган.
"Ғарб Ўзбекистон билан муносабатда ўз қадриятларини назардан қочирмаслиги ва танқид оҳангини пасайтирмаслиги керак", - дейди
"Фридом Хаус" вакили.
|