Андижон 2005 йил 13 май вокеалари бўйича
БАЁНОТ
Ўзбекистон Республикаси Андижон шаҳри ва вилоятида 2005 йил 12-13 май
кунлари рўй берган воқеалар ҳусусида, шу даврга қадар воқеалар ривожи,
ОАВ-даги маълумотлар ва Ҳаракатимизнинг Андижон бўлими жойларда ўтказган
мустақил текширувининг натижалари асосида, куйидагиларни маълум
қиламиз:
2005 йил 10 февралдан Жиноий ишлар бўйича Андижон шаҳар судининг
биносида даставвал "Биродарлар”, кейинчалик "Акромийлар” атамали, кенг
тармоқли ташкилотнинг 23 нафар аъзоси устидан махкама жараёни бошланган
эди. Судланувчиларни
қўллаб-қувватлаш учун, уларнинг Андижондаги ҳамкасблари ва ғоядошларидан
ташқари, Фарғона, Тошкент, Навоий вилоятларидан, қўшни Қирғизстоннинг
Ўш, Жалолобод вилоятларидан, ҳамда Россиянинг бир қатор шаҳарларидан
ҳамкасблари ва ғоядошлари етиб келишиб, суднинг биноси олдида тизилишиб
турушган. Суд жараёни якунланиш арафасида уларнинг сони 700-800 нафарга
етган.
Судланаётган ҳамқасбларини айбсиз деб ҳисоблаган, адолатли суд хукми
чиқишига ишончсизлик кайфиятда бўлган "Акромийлар”, ўзларининг қамоқда
бўлган етакчиси бўлмиш, Акромжон Йўлдошевдан фатво олишиб, 12 май куни
кечаси, темир труба қирқмалари билан қуролланишиб, ички ишлар бўлиммаси
ва харбий горнизонга хужум уюштиришган, ва ўзларига етарли миқдорда
жанговор қуролларга эга бўлишган.
Шундан сўнг, Андижон УЯ64/Т-1 қамоқхонасига хужум қилишиб, у ерда
сақланаётган ўзларининг 23 нафар аъзоси билан (расмий маълумотга кўра)
700 ортиқ махбусларни чиқариб юборишган. Сўнг, 13 май эрталаб соат
4-5ларга бориб, улар Андижон вилоят хокимлигининг биносини эгалашган.
Кейин Бобур майдонида оммавий митинг (йиғилиш) ташкил этишган. Митингга
уларнинг оила-азолари ва қариндош-уруғларидан ташқари, тинч аҳоли ҳам
келган. Митингга кундузи 10-15 мингга қадар аҳоли йиғилган. Кечга яқин 1
минг атрофида одам қолган.
Митинг давомида улар, шаҳар прокурори, судья, солиқ инспектори,
харбийлар, ички ишлар ходимлари, 2 нафар ҳуқуқ химоячилари ва бошқа
(кўриниши ички ишлар ходимларига ўхшаб кетувчи) фуқаролардан иборат, 70
нафарга яқин одамни асир олишган. Буларнинг кўпчилигини қўйиб юборишган,
лекин 14 нафарини гаровда олиб қолишган. Гаровда олиб қолинганлар,
оҳир-оқибат, халок бўлишган.
Хукумат кучлари шаҳар марказини қуршовга олишгандан сўнг, кечки пайт,
соат 19-ларда, ўзларига қадри йўқ, иккиланувчи, интизомсиз аъзолари ва
митинга тасодифан келиб қолган ахолидан бир қолонна тузишиб, колоннанинг
олдига гаровдагиларни қўйишиб, шаҳарнинг шимолий-шарқ томонидан,
қуршовни ёриб ўтиш учун, бу қолоннани қўйиб юборишган. Чўлпон шоҳ
кўчаси, 15 мактаб олдида қаттиқ отишма бошлангандан сўнг, улар
(акромийлар) тахминан 700 киши, бошка кўчалар билан шаҳардан чиқиб
кетишган.
Расмийларнинг маълумотларига қўра, улар 400 дан ортиқ жанговор
қуролларни қўлга киритганлар. Лекин қурол масаласида холисона
тасдиқланган, кўпчиликка маълум, яъни, давлат ёки хизмат сири моҳиятини
йўқотган, ҳолатларни айтиб ўтамиз: Пахтаобод тумани, Тешиктош қишлоғидан
Қирғизистоннинг Сузақ районига ўтишда, улар чегарада Калашников
автомати, Макаров пистолети, "лимонка” гранаталари каби, жами 80 дона
қурол ва ўқ дориларни топшириб ўтишган. Андижон шаҳар, Қурилиш техникуми
орқасидаги Зарбдор кўчадаги хонадонда 2 дона Калашников автоматиини, уй
эгасига қолдириб кетишган. 15 мактаб олдидаги ахлат қутидан ёш болалар 1
дона Калашников автоматини топиб олишган. Бундан ташқари, уларнинг
етакчиларидан бири Қобилжон Парпиев, Қозоқистонда ноябрь ойида ҳибсга
олгунга қадар, 1 дона Макаров пистолетини 14 дона ўқ билан, ёнида сақлаб
юрган.
Хукуматнинг махсус хизматлари тайёрланаётган қўпорувчиликларни олдини
олишга чора кўриш ўрнига, улар (акромийлар) ўзларини-ўзлари фош
қилишига қулай шаройит яратиб беришган. Натижада, расмий маълумот бўйича
187 киши, аслида, шу кунгача қанчалиги номаълум кишилар халок
бўлганлар.
Ўзбекистон "Бирдамлик” Халқ Харакати, юқорида айтиб ўтилган
холатлардан келиб чиқиб, "Биродарлар” ёки "Акромийлар” ташкилотининг
давомчиси Андижон – Адолат ва Тикланиш Ташкилоти (ААТТ), 2005 йили 13
май куни Андижон шаҳрида ТИНЧ НАМОИШ ўтказганликлари ҳақидаги
жамоатчиликни ишонтиришлари, ҳақиқатга тўғри келмаётганлигини эътироф
этади.
Ушбу кунга қадар 2005 йили 13 май куни Андижон шаҳрида ўзларида
жанговор қурол борлигини, тинч намоиш ниқоби остида, қуролли қўзғолон
содир этганларини тан олмаганликлагидан, Андижон – Адотат Тикланиш
Ташкилотини тинч, нозоровон сиёсий фаолият олиб бораётган ташкилот, деб
ҳисобламаймиз.
Ҳозирда ААТТ янги тузилган Халқ харакати таркибида, ўзбек халқни ялпи
бўсунмасликка чақириб, Ўзбекистонда инқилоб содир этиш йўлида ҳаракат
қилишаётганларидан, 2005 йилдаги Андижон воқеалари такрорланиши эхтимоли
баландлиги боис, ААТТ ва бу ташкилот аъзо бўлган янги Ҳаракатнинг бошқа
иштирокчиларини, ўзларининг қалтис режаларидан воз кечишга чақирамиз!
"Бирдамлик” ХҲ
Ахборот Маркази
13 05 2011
